کوه یخ شایستگی

واژه شایستگی برای اولین بار توسط دیوید مک کله لند در اوایل دهه 1970 مطرح شد. شایستگی به معنی دانش، مهارت و نگرش های افراد است که می تواند اندازه گیری شود و از طریق آموزش بهبود یابد.

مدل شایستگی کوه یخ، یکی از مدل های شایستگی است که مولفه های مشهودی مانند دانش و مهارت، و مولفه های نامشهودی مانند نگرش، خصیصه، خودپنداره دارد. دانش و مهارت در بالای کوه یخ قرار دارند. تعیین آنها برای یک شغل ساده بوده و 20 درصد شایستگی های یک شخص را توضیح می دهند.

انگیزه ها، خصیصه ها، و تصویر از خود در انتهای کوه یخ قرار دارند و 80 درصد شایستگی های یک شخص را شکل می دهند اما ارزیابی آنها نسبت به دانش و مهارت دشوارتر است.

سطح شایستگی یک فرد تعیین کننده پتانسیل او برای موفقیت در یک موقعیت شغلی است. در مشاغلی که پیچیده هستند، جنبه های رفتاری انگیزه ها، خصیصه ها از دانش و مهارت مورد نیاز شغل، مهمتر هستند. توسعه دانش و مهارت مورد نیاز شغل، می تواند از طریق آموزش، تمرین های مهارتی و ... صورت گیرد اما بهبود شایستگی های رفتاری دشوار بوده و به فعالیت های شدیدتری مانند روانکاوی، مشاوره، مربی گری و منتورینگ و... نیاز دارد.