مدل OKR چیست؟

مدل OKR یک چهارچوب مدیریت هدف گذاری است که به مدیران در پیشبرد اهداف شرکت و مدیریت پرسنل و کارها کمک می کند.

مدل OKR، یکی از مشهورترین روش ها برای هدف گذاری در سازمان ها است. این مدل توسط Andrew Grove بنیان گذاری شد و سپس توسط برندهای مطرح و پیشروی مثل Google مورد استفاده قرار گرفت و شهرت جهانی یافت.

OKR مخفف عبارت Objective & Key Results بوده و به معنای «اهداف و نتایج کلیدی» است.
در این مدل، روش‌هایی برای تعریف و پیگیری اهداف و ارزیابی نتایج آن‌‌ها معمولاً به صورت فصلی و سالانه وجود دارد.

برای این‌که بدانید هدف در OKR چیست و چه تعریفی دارد، باید بگوییم در این مدل نتیجه‌ای را که سازمان باید در آینده به آن دست پیدا کند، هدف می‌نامند. هدف در این مدل، قوانین واضح و مشخصی وضع می‌کند که برای افراد انگیزه ایجاد کند. در این‌جا می‌توان هدف را مانند مقصدی در نظر گرفت که در یک نقشه مشخص است. یک هدف وجود دارد که مقصد شما را توصیف کرده و یک مسیر واضح را مشخص می‌کند. آن را مانند یک نقطه خاص مثلا شهر نیویورک بر روی نقشه در نظر بگیرید.

نمونه‌هایی از اهداف

• ساخت اولین موشک قابل استفاده مجدد؛
• دستیابی به سرپرستی فروشندگان؛
• انتشار محبوب‌ترین نرم‌افزار آیفون؛
• دستیابی به سود بیشتر نسبت به سال گذشته؛
• مشهورشدن به‌عنوان یک نوآور بین‌المللی.

نتایج کلیدی (Key Results) در OKR چیست؟

برای این‌که بدانید هدف در OKR چیست و چه تعریفی دارد، باید بگوییم در این مدل نتیجه‌ای را که سازمان باید در آینده به آن دست پیدا کند، هدف می‌نامند. هدف در این مدل، قوانین واضح و مشخصی وضع می‌کند که برای افراد انگیزه ایجاد کند. در این‌جا می‌توان هدف را مانند مقصدی در نظر گرفت که در یک نقشه مشخص است.
«باید به کجا بروم؟»
یک هدف وجود دارد که مقصد شما را توصیف کرده و یک مسیر واضح را مشخص می‌کند. آن را مانند یک نقطه خاص مثلا شهر نیویورک بر روی نقشه در نظر بگیرید.

نمونه‌هایی از اهداف

• ساخت اولین موشک قابل استفاده مجدد؛
• دستیابی به سرپرستی فروشندگان؛
• انتشار محبوب‌ترین نرم‌افزار آیفون؛
• دستیابی به سود بیشتر نسبت به سال گذشته؛
• مشهورشدن به‌عنوان یک نوآور بین‌المللی.

نتایج کلیدی (Key Results) در OKR چیست؟

برای این‌که توضیح دهیم نتایج کلیدی در OKR چیست و چه کارکردی دارد، باید بگوییم نتایج کلیدی ابزار سنجشی است که با دو معیار شروع و پایان آن، می‌توان پروسه رسیدن به هدف را سنجید. نتایج کلیدی را می‌توان همانند علامت‌های راهنما در نظر گرفت که نشان می‌‌دهند فاصله ما با هدف چقدر است.
«چگونه بفهمم که به مقصد خود نزدیک شده‌ام؟»

نتایج کلیدی به شما نشان می‌دهند که چگونه به سمت مقصد خود در حال حرکت هستید و چقدر با هدف خود فاصله دارید. نتایج کلیدی را همانند تابلوهای راهنما در نظر بگیرید که میزان فاصله بر آن‌ها درج شده‌ است.

نمونه‌هایی از نتایج کلیدی:

• دستیابی به موفقیت در تست‌های موتور به میزان ۹۹ درصد؛
• دستیابی به ارزش‌گذاری بازار به میزان ۱۵۰ میلیون واحد پولی؛
• جلب توجه شرکت اپل در بازار اختصاصی نرم‌افزارهای سازمان؛
• عقد حداقل ده قرارداد هرکدام به ارزش صد هزار واحد پولی؛
• نام بردن از فرد در حداقل سه روزنامه بین‌المللی در ده کشور.

اقدام (Initiative) در OKR چیست؟
وظایفی را که بر نتایج کلیدی، تاثیر دارند و باید انجام شوند، اقدام می‌گویند. اگر هدف و نتایج کلیدی، علائم راهنما باشند، اقدام را می‌توان کارهایی در نظر گرفت که به رسیدن فرد به مقصد خاص کمک می‌کند. مثل سوار ماشین شدن یا راندن یک قایق.

«برای رسیدن به مقصد، باید چه کارهایی انجام دهم؟»
برای این‌که بدانید اقدام در فرایند OKR چیست و چه مزیتی دارد، باید بگوییم به مجموعه کارهایی که با انجام‌دادن آن‌ها بر نتایج کلیدی تاثیر می‌گذاریم، اقدام می‌گویند. اقدام را همانند دستورالعمل‌هایی در نظر بگیرید که انجام آن‌ها برای رسیدن به مقصد ضرورت دارد.

نمونه‌هایی از اقدام:

• طراحی و ساخت یک پمپ توربوی جدید؛
• مصاحبه با پنج نامزد مدیریت بازاریابی ارشد؛
• استخدام یک گروه بهینه‌سازی نرم‌افزارهای اپل؛
• ایجاد یک وثیقه فروش جدید؛
• برگزاری پنج کمپین تبلیغی روابط عمومی سازمانی یا فردی.

مشخصه‌های کلیدی اقدام (Initiatives) در OKR چیست؟

خاص و مشخص:
در توضیح این‌که مشخصه‌های کلیدی اقدام OKR چیست و شامل چه مواردی است، باید گفت یک اقدام همیشه باید خاص و مشخص باشد. محدوده‌های آن باید به‌روشنی معین شده باشند و مسئول اقدام باید دقیقا بداند چه وظیفه‌ای را برعهده دارد. هر چند که هدف می‌تواند مبهم باشد، اما اقدام برخلاف آن باید کاملا دقیق و واضح باشد.
اقدام باید شامل فعل‌هایی مشخص و مستقیم همانند گسترش‌دادن، نوشتن، پرتاب‌کردن، ملاقات‌کردن و سایر فعل‌های این چنینی باشد.
از سوی دیگر یک هدف می‌تواند شامل فعل‌هایی مثل افزایش‌دادن، بهبود‌ بخشیدن و سایر فعل‌های مشابه باشد که هر چند عمل موردنظر را به‌صورت واضح اعلام می‌کنند اما میزان آن مشخص و خاص نیست.

تحت کنترل:
اقدام‌ها باید به شکل کاملی تحت کنترل باشند. یعنی باید قدرت تکمیل اقدام‌ها را به‌صورت واضح داشته باشید. در اقدام شما نباید به موارد مبهم یا افراد دیگر، وابسته باشید،
 به همین دلیل، مسئولیت کامل تکمیل یک اقدام برعهده یک فرد مشخص است. اگر اقدام به افراد و عوامل دیگری وابسته باشد، نمی‌توان یک فرد خاص را مسئول اتمام آن در نظر گرفت و در صورت عدم تکمیل او را بازخواست کرد.