حل مسئله در سازمان ( به روش استخوان ماهی ) به چه شکلی است وآیا یکی از روش های فهم بهتر مساله است؟

مسیر حل مساله، از فهم صحیح مساله عبور می کند و یکی از روش های فهم بهتر مساله، استفاده از نمودار استخوان ماهی است. ازاین نمودار حتی در مرحله ایده پردازی و خلاقیت هم می توان استفاده کرد. هرچند ابزارها به تنهایی کمکی در حل مساله نخواهند کرد اما شناخت این ابزارها و غنی تر کردن جعبه ابزار برای حل مساله بسیار مفید خواهد بود.

در زندگی واقعی مشکلات تنها یک علت ندارند و مجموعه ای از ناکارآمدی ها باعث رخ دادن آن ها می شود. نمودار ((استخوان ها ماهی)) یکی از ابزارهای گرافیکی رایج در حل مسائلی است که علل گوناگونی دارند. در این روش با استفاده از بارش فکری گروهی علت های گوناگون دسته بندی می شوند و راه حل های احتمالی برای تصمیم گیرندگان شفاف می گردد.

مبدع این روش دکتر کائورو ایشیکاوا در کتاب راهنمای کنترل کیفیت به تشریح این روش حل مسئله پرداخته است.

نمودار استخوان ماهی نموداری متشکل از یک خط اصلی افقی است که ستون فقرات ماهی را ایجاد می کند و علت های گوناگون مثل تیغ ها به این خط متصل می شوند. در انتهای این خط مشکل اصلی قرار می گیرد که سر ماهی را شکل می دهد.

معمولا نمودار استخوان ماهی با همکاری چندین نفر ترسیم می شود تا علت های به وجود آمدن مشکل از منظرهای مختلف مورد بررسی قرارگیرد. هر چقدر علت ها از درجه اهمیت بالاتری برخوردار باشند نزدیک تر به سر ماهی قرار می گیرند. البته نمودار همیشه ساده نیست، بلکه در گام بعدی می تواند خرده علت هایی که به علت های اصلی ( تیغ های در نمودار ) مرتبط می شوند را هم ترسیم کرد و به تحلیل های با مرتبه بالاتر در باره  علت ها دست یافت. نمودار استخوان ماهی می تواند جزئیات زیادی داشته باشد.

مزیت های استفاده از نمودار تیغ ماهی:

منظم سازی و سطح بندی علت ها، جلوگیری از تصمیم گیری شتاب زده، تقویت نگاه سیستمی برای حل مسائل، بهبود مهارت کار گروهی